Küresel iktisattaki gümrük vergisi kaynaklı tansiyonlar bir türlü dinmiyor. ABD Başkanı Donald Trump’ın göreve geldiğinden beri agresif bir tutumla sürdürdüğü gümrük vergisi siyaseti kendi tabiriyle ABD’nin cari açığını azaltacak, hatta vergi mükelleflerinden gelir vergisi toplanmasına gereksinim bırakmayacaktı. Lakin savlı fakat bir o kadar da popülist bu açıklamalar bilhassa global iktisadın paydaşları tarafından pek karşılık görmedi, aksine piyasalar üzerinde satış baskısı oluşturarak belgisiz ortamı tetikledi.
Trump’ın 4 Haziran Cuma günü çelik ithalatına uygulanan gümrük vergilerini yüzde 25’ten yüzde 50’ye çıkaracağını açıklamasına Avrupa Birliği’nden cevap gecikmedi. Trump’ın çelik ithalatına yönelik gümrük vergisini ikiye katlamasını eleştiren AB, kelam konusu kararın “süregelen ticaret savaşında müzakere yoluyla tahlile ulaşma uğraşlarını baltaladığını” söyledi.
NBC News’a konuşan AB Sözcüsü, “ABD’nin çelik ithalatına uyguladığı gümrük vergilerini yüzde 25’ten yüzde 50’ye çıkardığını duyurmasını büyük bir kederle karşılıyoruz. Bu karar, global iktisada daha fazla belirsizlik katıyor ve Atlantik’in her iki yakasındaki tüketiciler ve işletmeler için maliyetleri artırıyor” diye konuştu. “AB’nin son ABD gümrük vergisi artışına cevap olarak karşı tedbirler almaya hazır olduğunu” kelamlarına ekledi.
Avrupalı otomotiv payları düşüşte
Avrupa pay senetleri ise bu gelişmeye satış dalgasıyla yanıt verdi. Stoxx 600 endeksi yüzde 0,18 düşüş kaydederken, Fransa’nın CAC 40 yüzde0,43 ve Almanya’nın DAX endeksiyse yüzde 0,22 geriledi. Avrupa’da süreç gören otomotiv kesimi hisseleriyse, Trump’ın kesim üzerinde daha sıkı gümrük vergileri getireceği tasasıyla yüzde 1,4 kıymet kaybetti.
Öte yandan yatırımcılar, geçen hafta gerginleşen ABD ve Çin ortasındaki ticaret müzakerelerindeki gelişmeleri de takip edecek. Ulusal İktisat Kurulu yöneticisi Kevin Hassett geçtiğimiz pazar günü Trump ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in bu hafta içinde görüşme yapabileceğini belirtti. Hakikaten geçtiğimiz cuma günü kameralara konuşan Trump, Çin’in Amerika’yla uzlaştığı ticaret muahedesini “tamamıyla ihlal ettiğini” söylemişti.
“Gümrük vergileri ABD iktisadına ziyan veriyor”
Üstelik ticaret savaşları kaynaklı yaratılan tansiyonun daha çok ABD iktisadına ziyan verdiğini düşünenler var. Bank of America’nın global döviz stratejisinden sorumlu lider yardımcısı Athanasios Vamvakidis, geçtiğimiz cuma müşterilerine yolladığı piyasa notunda “Ddiğer ülkelerden daha fazla ticaret yaptığı için gümrük vergilerinin ABD iktisadı için daha ziyanlı olduğunu” belirtti. Raporda, ABD iktisadının son periyottaki dayanıklılığı ve Lider Donald Trump’ın vergi indirimleri ve çok mali harcama kesintilerinden vazgeçilmesi üzere büyümeyi destekleyen gelişmeler kabul edildi, lakin “olumsuzlukların hakim olduğu” söz edildi.
“Birçok alanda siyaset meçhullüğü devam ediyor. Şirketler, durum daha netleşene kadar işe alım ve yatırım planlarını askıya alabilir” tabirlerinin yer aldığı Bank of America raporu şöyle devam etti: “Çoğu senaryoda, gümrük vergilerinin başlangıç noktasından çok daha yüksek olacağını ve mevcut düzeylerin en az olduğunu görüyoruz.”
Hisse senedi piyasaları yeni haftaya düşüşle başladı
Gümrük vergileri kaynaklı piyasalardaki karamsar tablo doğal olarak ABD’li pay senedi piyasalarına da sirayet etmiş durumda. Yeni haftaya Dow Jones yüzde 0,17’lik, S&P 500 yüzde 0,36’lık ve Nasdaq endeksiyse yüzde 0,27’lik düşüşle açılış yaptı.
Tıpkı pay senedi piyasaları üzere kripto piyasası da ticaret savaşları kaynaklı artan tansiyonla sınanıyor. Piyasa bedeli bakımından dünyanın en büyük kripto parası Bitcoin (BTC) 7 Mayıs’tan beri sürdüğü yükseliş trendinde frene bastı. Son bir haftada yüzde 5 bedel kaybeden BTC haber yazım prestijiyle 104 bin dolardan süreç görüyordu.
